El Hombre de la Cámara
Como ya hemos ido informando estos días, Michael Nyman se acercará a Coruña con su banda para poner música, en la inauguración del (S8), a El hombre de la cámara, de Dziga Vertov. Una película por la que Nyman siente tal admiración que incluso él mismo quiso traer al presente la hazaña de Vertov, refilmando plano a plano secuencias enteras de la película, del mismo modo obsesivo que Gus Van Sant retomó plano al plano Psicosis de Hitchcock. Y a pesar de la disparidad de los experimentos y de su contenido, se puede entender en ambos casos este intento, a través del calco, de comprender un ejercicio ejemplar de creación de lenguajes visuales propios.El Hombre de la Cámara
Como xa fomos informando estes días, Michael Nyman achegarase a Coruña coa súa banda para pór música, na inauguración do (S8), El hombre de la cámara, de Dziga Vertov. Unha película pola que Nyman sente tal admiración que ata el mesmo quixo traer ao presente a fazaña de Vertov, refilmando plano a plano secuencias enteiras da película, do mesmo xeito obsesivo que Gus Van Sant retomou plano ao plano Psicosis de Hitchcock. E a pesar da disparidade dos experimentos e do seu contido, pódese entender en ambos os casos este intento, a través do calco, de comprender un exercicio exemplar de creación de linguaxes visuais propios.
Vertov filma su película en un momento en el que la juventud del medio cinematográfico invita a hallar modos de expresión nuevos, que se correspondan con ese futuro que se estaba inventando. El hombre de la cámara es, así, una película ambiciosa en la que su director quiere meter la vida entera. En ella se percibe, además, la energía y el empuje de las fuerzas creativas que la rodean. En la exactitud de los encuadres, de precisión arquitectónica, vemos su relación con la fotografía, en la que las imágenes de Dovjenko resuenan. Líneas que confluyen, puntos de vista bajos que enaltecen la figura filmada; la construcción cuidada de los encuadres y la disposición de los elementos en el cuadro hablan también de la creación gráfica, del diseño y la cartelería rusa.
La película empieza con las calles vacías y el mundo a punto de despertar. Un momento del día que se refleja en su aspecto misterioso y fantasmal, una ciudad desierta que recuerda a las fotografías de París de Atget en su cualidad silenciosa y espectral. La vida despierta, y empieza entonces a descubrirse en la pantalla todas sus facetas: el trabajo, el juego, el cuidado personal, el solaz, el ejercicio, el arte. El cuerpo humano es importante protagonista de esta película, que destila fisicidad. El tratamiento de las caras, de las acciones y de las expresiones de algún modo quiere proyectar la imagen una sociedad saludable y activa, que mira al futuro y al progreso con optimismo. Algo en estrecha relación con la coyuntura histórica en la que la película se produjo, en una Unión Soviética aún joven.
Pero además de querer mostrar la vida de una ciudad, El hombre de la cámara también quiere dejar claro que lo que vemos es cine, y no otro medio expresivo. Intentando aprehender esa cualidad única del cine, la película nos recuerda constantemente su condición. Así, el hombre de la cámara al que alude el titulo aparece constantemente para recordarnos que estamos en el cine, arte en el que  la materia prima se extrae directamente de sus fuentes y no se reconstruye artificialmente. Asimismo, la aparición de la mujer en la mesa de montaje nos hace conscientes de otra característica única del medio: el manejo del tiempo y del ritmo que vemos es producto de una creación humana, así como la combinatoria de las piezas que componen una película en las alianzas y colisiones creadas entre los planos de la película a través del montaje. A este distanciamiento contribuye también, aún en sus aires fantasiosos, los múltiples trucajes que usa el film: fotogramas congelados, sobreimposiciones, stop motion, cámara lenta o movimiento a la inversa. Lo que supone más esfuerzos por caracterizar al medio, y separarlo de la literatura y el teatro.
El hombre de la cámara es, entonces, un despliegue de nuevas formas de narrar y de mostrar el mundo que sólo el cine puede hacer. Una película sobre la vida y sobre el cine, la que concibió Vertov, que se erige como una obra de arte total. Es por esto que la banda sonora de Nyman también recoge el reto de Vertov, creando un lenguaje audiovisual propio en el que la música y la imagen interaccionan, creando nuevos significados. No hallaremos en su composición, entonces, un sentido enfático. Nyman, proveniente del ámbito de la música contemporánea, da una vuelta de tuerca más al film de Vertov a base de romper expectativas y clichés con respecto a cómo debe funcionar la música dentro de un film. La película de Vertov, así, en una proyección de calidad y con la banda sonora en directo de la Michael Nyman Band no sólo tiende un puente entre vanguardias pasadas y presentes, sino que las conjuga de una manera singular. Será, pues, una ocasión de volver a ver o de descubrir la obra de Vertov bajo una nueva luz. Una luz en la que película y banda sonora brillarán de una manera especial.
Vertov filma a súa película nun momento no que a mocidade do medio cinematográfico invita a achar modos de expresión novos, que se correspondan con ese futuro que se estaba inventando. El hombre de la cámara é, así, unha película ambiciosa na que o seu director quere meter a vida enteira. Nela percíbese, ademais, a enerxía e o empuxe das forzas creativas que a rodean. Na exactitude de encádrelos, de precisión arquitectónica, vemos a súa relación coa fotografía, na que as imaxes de Dovjenko resoan. Liñas que conflúen, puntos de vista baixos que enaltecen a figura filmada; a construción coidada de encádrelos e a disposición dos elementos no cadro falan tamén da creación gráfica, do deseño e a cartelería rusa.
A película empeza coas rúas baleiras e o mundo a piques de espertar. Un momento do día que se reflicte no seu aspecto misterioso e fantasmal, unha cidade deserta que recorda ás fotografías de París de Atget na súa calidade silenciosa e espectral. A vida esperta, e empeza entón a descubrirse na pantalla todas as súas facetas: o traballo, o xogo, o coidado persoal, o solaz, o exercicio, a arte. O corpo humano é importante protagonista desta película, que destila fisicidad. O tratamento das caras, das accións e das expresións dalgún modo quere proxectar a imaxe unha sociedade saudable e activa, que mira ao futuro e ao progreso con optimismo. Algo en estreita relación coa conxuntura histórica na que a película produciuse, nunha Unión Soviética aínda nova.
Pero ademais de querer mostrar a vida dunha cidade, El hombre de la cámara tamén quere deixar claro que o que vemos é cine, e non outro medio expresivo. Intentando aprehender esa calidade única do cine, a película recórdanos constantemente a súa condición. Así, o home da cámara ao que alude o titulo aparece constantemente para recordarnos que estamos no cine, arte no que a materia prima extráese directamente das súas fontes e non se reconstrúe artificialmente. Así mesmo, a aparición da muller na mesa de montaxe fainos conscientes doutra característica única do medio: o manexo do tempo e do ritmo que vemos é produto dunha creación humana, así como a combinatoria das pezas que compón unha película nas alianzas e colisións creadas entre os planos da película a través da montaxe. A este distanciamento contribúe tamén, aínda nos seus aires fantasiosos, os múltiples trucajes que usa o filme: fotogramas conxelados, sobreimposiciones, stop motion, cámara lenta ou movemento á inversa. O que supón máis esforzos por caracterizar ao medio, e separalo da literatura e o teatro.
El hombre de la cámara é, entón, un despregamento de novas formas de narrar e de mostrar o mundo que só o cine pode facer. Unha película sobre a vida e sobre o cine, a que concibiu Vertov, que se erixe como unha obra de arte total.  É por isto que a banda sonora de Nyman tamén recolle o reto de Vertov, creando unha linguaxe audiovisual propio no que a música e a imaxe interaccionan, creando novos significados. Non acharemos na súa composición, entón, un sentido enfático. Nyman, proveniente do ámbito da música contemporánea, dá unha volta de porca máis ao filme de Vertov a base de romper expectativas e clichés con respecto a como debe funcionar a música dentro dun filme. A película de Vertov, así, nunha proxección de calidade e coa banda sonora en directo da Michael Nyman Band non só tende unha ponte entre vangardas pasadas e presentes, senón que as conxuga dun xeito singular. Será, pois, unha ocasión de volver ver ou de descubrir a obra de Vertov baixo unha nova luz. Unha luz na que película e banda sonora brillarán dun xeito especial.